Tüp bebek tedavisinde başarıyı arttıran faktörler
Tüp bebek tedavisinde başarı oranları eskiye oranla daha yüksek. Bu oranın artışında yeni yöntemlerin de etkisi de büyük. Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Direktörü Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu ile tüp bebek tedavisinde başarıyı arttıran faktörler üzerine konuştuk.
Yardımla tomurcuklanma (assisted hatching) yöntemi nedir ?
Tüp bebek tedavisinde embriyoya uygulanan işlemlerden bir diğeri assisted hatching‘dir. Embriyonun etrafında “Zona Pellusida” adı verilen koruyucu bir zar bulunur. Embriyo rahim içine verildikten sonra bölünmeye ve büyümeye devam etmekte, belli bir boya erişince bu zarı yırtarak rahim içine tutunmaktadır. Embriyo transfer edilmeden önce, onu çevreleyen dış zarın mekanik olarak, asit tyrode kullanılarak veya lazer yardımı ile inceltilmesi, veya tüm olarak delinmesi işlemine Assisted Hatching denilmektedir. Bizim merkezimizde, uygulama süresi çok kısa, güvenilir ve kullanışlı bir teknik olan lazer yöntemi kullanılmaktadır. Bu işlem; embriyonun zarının kalın olması durumunda (15 mikronun üzeri), 35 yaş üstü kadınlarda, daha önceki uygulamalarda iyi embriyoların transferine rağmen gebelik gerçekleşmeyen vakalarda ve dondurulmuş embriyo transferinde uygulanmaktadır.
Lazer uygulamaları sadece ileri yaştaki kadınlardan elde edilen embriyolara mı yapılıyor?
Lazer kullanılarak yapılan yardımla tomurcuklanma uygulamaları kadın eşin yaşına bakılmaksızın yumurtanın etrafındaki zona tabakasının normalden kalın olduğu vakalarda ve birden fazla tüp bebek veya mikroenjeksiyon uygulamasına rağmen gebeliğin elde edilemediği vakalarda yapılır. Lazer yardımı ile tomurcuklanma uygulamaları ile üçüncü,dördüncü hattadokuzuncuuygulamasında gebe kalarak sağlıklı çocuk sahibi olan çok sayıda vaka vardır. Lazer, yardımla tomurcuklanma işleminin yanında embriyonun içindeki toksik atıkların temizlenerek anne adayına transfer edilen embriyoların kalitesinin iyileştirilmesinde de kullanılır.
Blastosist transferi nedir?
Döllenen yumurta bölünerek 2. günde 2-4 hücreli hale gelir ve klasik tüp bebek uygulamalarında bu evredeki embriyo anne rahmine transfer edilir. Doğal yollardan elde edilen gebeliklerde ise embriyo rahme 5. günde balstosist adı verilen çok hücreli evrede ulaşır. Bu evredeki embriyonun rahme tutunabilme şansı daha yüksektir. Günümüzde geliştirilen özel besi yerleri ile embriyoları blastosist dönemine kadar geliştirmek mümkündür. Blastosist transferi ile gebelik oranlarının yükseldiği gösterilmiştir. Dünyada ilk kez Singapur’da uygulanmaya başlayan ardışık transfer uygulamasında ise anne adayına ikinci günde yapılan embriyo transferinin ardından kalan embriyolar özel besi yerleri içinde geliştirilmeye devam edilir ve blastosist evresine gelen embriyo elde edilebilirse 6. günde bir embriyo transferi daha yapılır. Ardışık transfer ile gebelik oranları anlamlı olarak yükselmekte ve balstosist transferi ile elde edilen gebeliklerde düşük oranı çok azalmaktadır.
Co-culture nedir?
Bu grup hastalarda daha iyi embriyo gelişimini sağlamak için, sentetik besi solusyonları yerine rahim içi (endometrium) hücrelerden hazırlanan destekleyici bir kültür ortamı (ko-kültür) kullanılmaktadır. Adetin 20-23. günleri arasında rahimden biopsi yoluyla alınan hücreler laboratuvarda çoğaltılarak kültür ortamı hazırlanır ve embriyo gelişimi bu ortamda devam ettirilir. Bu yöntem ile embriyolar vücut içindekine benzer şekilde rahim dokusu üzerinde büyütülmekte ve ortamda bulunan büyüme faktörleri embriyo gelişimini desteklemektedir. Bu yöntem ile hastalarda önceki denemelerine göre daha iyi kalitede embriyo gelişimi sağlanmakta ve gebelik oranlarında artış gözlenmektedir.