Doğum Kontrolü (spiral)
Günümüzde spiral, halen tüm dünyada en sık başvurulan doğum kontrol yöntemlerinden birisidir.
Bu kadar yaygın ve sık kullanımının nedeni kolay uygulanabilir olması, ekonomik olması, takıldığı an etkinliğinin hemen başlaması ve çıkartıldığı an doğurganlığın hemen geri kazanılmasıdır. Spiral veya Rahim İçi Araç (RİA) spermlerin yumurtanın yanına ulaşıp döllenme olmasını, döllenme olsa bile rahim iç duvar yapısını bozarak döllenmiş yumurtanın yerleşmesini engeller.
Spiralin koruyuculuk oranı nedir?
Spiralin diğer korunma yöntemleri ile karşılaştırıldığında, koruyuculuk oranı oldukça yüksektir. Spiral takan kadınların sadece %2’sinde gebelik gelişme riski vardır. Zamanla spiralin bakır ve progesteron içeriği de azalacağı için ortalama her 5 yılda bir spiralin değiştirilmesi önerilir.
Spiralin koruyuculuk oranı nedir?
- Gebelik veya gebelik şüphesi olanlar.
- Bakır alerjisi veya Wilson hastalığı gibi Bakır metabolizması ile ilgili hastalığı olanlar.
- Rahmin doğuşdan veya sonradan gelişen yapısal bozukluğu olanlar: Rahmin içinde duvar olması, küçük ve kısa rahim veya çift rahim olması, rahmin iç duvarına yerleşmiş büyük myom veya polip varlığı.
- Kanama bozuklukları veya kan hastalıkları nedeniyle tedavi görenler: İleri derece anemi veya trombositopenisi olanlar, antikoagülan tedavi alanlar.
- Pap smear sonucu ‘normal olmayanlar’.
- Jinekolojik kanser veya kanser şüphesi olanlar.
- Nedeni belirlenemeyen anormal uterin kanaması olanlar.
- Cinsel yolla bulaşan ve aktif genital bölge enfeksiyonu olanlar: Servisit, vajinit, endometrit gibi.
- Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar: Kortizon kullanan veya kanser tedavisi görenler.
- Yakın zamanda düşük yapmış olanlar.
Spiral ne zaman takılabilir?
Genelde adet bitiminde spiral takılması önerilir. Bu süreçde rahim ağzı daha geniş olacağı için spiral kolayca uygulanabilir. Ancak adetli değilken de, gebelik testi ile gebe olmadığı teyit edilen kadınlara da uygulanabilir.
Spiral nasıl takılır?
Spiral takılması birkaç dakika içinde yapılan bir işlemdir. İşlem öncesi jinekolojik muayene ve usg ile rahim yapısı ve pozisyonu değerlendirilir. Spiral takılması için engel bir durum yoksa spekulum takılarak rahim ağzı antiseptik solüsyonla temizlenir. Tenekulum denilen aletle rahim ağzından tutularak rahme ideal pozisyon verilir ve spiralin aplikatörü vasıtasıyla spiral rahim içine güvenle yerleştirilir. Spiralin ipi 0. 5- 1 cm olacak şekilde kısaltılarak işleme son verilir.
Spiral takılması sırasında kasık bölgesinde hafif bir kasılma ve kramp tarzında bir ağrı hissedebilir. Bu durumu önlemek amacıyla işlemden önce ağrı kesici önerilebilir. Spiral takıldıkdan sonra rahim ağzından çok hafif kanamalar olabilir. Hastaya doktoru tarafından bilgi verilerek bu durumun işleme bağlı olduğu ve endişe edilmemesi gerektiği anlatılır. Spiral takıldığı an koruyuculuk etkisi başlayacaktır. En son aşamada ise usg ile rahim içinde spiralin normal pozisyonda olduğu görüntüsü alınarak kontrol edilir. Spiral takıldıkdan bir ay sonra kontrol usg ile spiral değerlendirilir. Ek bir sorun yoksa yıllık kontrollerle spiral kontrolleri yapılır.
Spiral ne zaman çıkartılabilir?
Spiral adet bitiminde jinekolojik muayeneniz sonrasında ipinden çekilerek kolayca çıkartılabilir. Sonrasında usg ile kontrolünüz yapılacaktır.
Spiral kullanımı sırasında gebelik gelişebilir mi?
Spiral kullanan kadınlar % 2 oranında gebelik riski taşırlar. Eğer gebelik varsa;
- İstenmeyen bir gebelikse önce spiral çıkarılarak gebelik sonlandırılabilir.
- Gebeliğin devamı isteniyorsa ve gebelik erken dönemde tespit edilmişse, gebelik kesesine zarar vermeden spiral kolayca çıkarılabilir. Ama bu durumun gebelik sürecinde erken doğum ve düşük tehdidi de oluşturabileceği unutulmamalıdır.
- Gebeliğin devamı isteniyorsa ve gebelik ileri dönemde tespit edilmişse spiral çıkartılmadan rutin gebelik takipleri uygulanmalıdır. Spiralle gebeliğe devam edenlerin enfeksiyon, düşük ve erken doğum risklerinin daha fazla olduğu unutulmamalıdır.
Spiral kullanan kadınların dikkat etmesi gerekenler;
- Spiral takıldıkdan sonra yüksek ateş, halsizlik, kasık ağrısı, kötü kokulu akıntı yaşarsanız hemen doktorunuza ulaşın!
- Spiral çok yaygın ve etkin bir korunma yöntemi olsa da yıllık rutin kontrollerinizi ve smear testinizi mutlaka yaptırın!
- Spiral takıldıkdan sonraki ilk 3 ay adet kanamanız ve adet sancınız daha fazla olabilir ancak ek bir probleminiz yoksa daha sonraki aylar bu şikayetleriniz olmayacaktır. Bazı hastalarda ilk 3 ay böyle bir şikayet hiç olmaya da bilir.
- Spiral kullanımı sırasında ipini hissedememişseniz kontrol dönemini beklemeden doktorunuzla görüşün!
- Eğer adet gecikmeniz olmuşsa %2 gebelik riski taşıdığınızı unutmayın ve gebelik testi yaparak doktorunuz başvurun!
- Spiralin sizi sadece gebeliğe karşı koruduğunu unutmayın! Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı önleminizi alın!
- Cinsel ilişki sonrası kanama veya normalden fazla ve düzensiz adet kanaması durumunda doktorunuzla mutlaka görüşün! Spiralle ilgili daha fazla bilgi almak ve spiral takılması isteğiniz için bize ulaşabilirsiniz.