Çocuğunuz hala konuşmaya başlamadı mı?

Ebeveyn olarak çocuğunuzun ağzından çıkacak ilk kelimeyi heyecanla beklersiniz. Bu süreç uzarsa da doğal olarak endişe duyabilirsiniz.

Bebeklerde bu süreci doğru anlamak önemli uzmanlara göre. Belirlenen gelişim aşamalarına göre bu süreç aşağıdaki gibi

-İlk altıncı ayda ba ba ya da da da gibi kolay hecelemeler başlar

-Bir yaşından itibaren kelimeler söylenir. Bu kelimeler anne, baba, dede gibi kolay hecelenen kelimeler olur genelde.

Gecikmiş konuşma olarak adlandırılan bu olay, uzman desteği alınmazsa okul döneminde çocuğu etkileyebiliyor. Bu da doğal olarak okuldaki sosyal hayatını etkileyebiliyor. Özgüven sorunu bunların başında geliyor.

Peki ebeveyn olarak neler yapmalısınız?

1. Öncelikle tabii ki uzman yardımı alınması gerekiyor. Bu uzman pedagog, çocuk nöroloğu ve çocuk psikiyatri uzmanı olabilir.

2. Çocuğunuzu gözlemlemeli ve gelişimini incelemelisiniz.

3. Bu süreçte onu anlamaya çalışmalı, bol bol konuşmalısınız.

4. Masal anlatmak, şarkı söylemek gibi etkinlikler de yapabilirsiniz.

5. Uzmanlar çocuğa, 2 yaşından önce TV izletmemek de bu süreçte önemli olduğunu vurguluyor.

6. Bol bol oyun kurmalı ve onunla oynamalısınız.

Çocuk “Bekle – Gör” Yöntemi ile Takip Edilebilir

Konuşma için tüm bireyler içinde bulunduğu topluma ait olan dili (lisan) kullanır. Çocukta dil gelişiminin tamamlanabilmesi için öncelikle dili anlamalı, sonra dili kullanabilmelidir.  Biz bunlara “alıcı dil” ve “ ifade edici dil” diyoruz. Henüz konuşamayan bir çocukta dili anlamanın gelişmiş olmasını bekleriz. Eğer alıcı dil becerisi gelişmişse kabaca beyin ve sinir sistemi açısından bir sorun olmadığı düşünülebilir. Böyle bir çocuk henüz konuşmamaktadır ancak “bana topu getir”, “oyuncağını dolaba koy” gibi komutları yerine getirebilmektedir. Alıcı dili gelişen ancak ifade edici dili henüz oluşmamış 18-20 aylık çocuklarda gelişimsel dil gecikmesi olabilir. Bu durumda çocuk “bekle-gör” yöntemiyle izlenebilir ancak bu arada diğer patolojiler araştırılarak dışlanmalıdır. Bu çocuklarda genelde ailede geç konuşan ana, baba veya kardeş öyküsü mevcuttur.

Gecikmiş Konuşmadan Şüphelenilecek Durumlar

• Her bebek 3-6 aylık oluncaya kadar anlamsız sesler çıkarabilir ve bu o çocukta işitme kaybı olmadığını göstermez. Sağlıklı doğan her bebekte mutlaka işitme taraması yapılmalıdır.
• 6-12 aylık bebek “ba ba ba”, “ma ma ma” gibi anlamlı sesler çıkarmaya başlamalıdır.
• 12 aylık bebek “evet”, “hayır” gibi komutları anlamalı, ismiyle çağırıldığında bakmalıdır.
• 12-16 ay arasında “dede”, “baba” gibi anlamlı 1-2 kelimesi olmalıdır.
• 24. ay tamamlandığında 5-10 kelimeli bir kelime dağarcığı gelişmiş olmalıdır.
• 24-36 ay arasında “bu ne?”, “top nerede?”, “ben kimim?” gibi soruları anlıyor ve anlamlı cevap veriyor olmalıdır.
• 24-36 ay arasında 2 veya 3 kelimeli cümleler kurabiliyor olmalıdır.
• 36. aydan sonra kullandığı kelimeler yabancılar tarafından anlaşılıyor olmalıdır.
• 4-5 yaşında basit bir olayı anlatabiliyor olmalıdır.
• 7 yaşında karmaşık bir olayı anlatabiliyor olmalıdır.

Gecikmiş Konuşmanın Nedeni Araştırılmalıdır

Çocuğun işitmesine ve konuşmasına engel oluşturan patolojiler araştırılmalıdır. Psikolojik bir engel varlığı sorgulanmalıdır. Daha sonra yaşıyla uyumlu gelişim testi, zeka testi değerlendirmeleri yapılmalıdır. Ayrıca kas ve sinir sistemini etkileyebilecek rahatsızlıklar araştırılmalıdır. Tüm bunlar normalse konuşmada gecikmeye neden olabilecek çevresel faktörler irdelenmelidir.

Gecikmiş Konuşmaya Neden Olan Durumlar

• Ailesel dil gecikmesi
• Gelişimsel dil gecikmesi
• Prematüre doğum veya büyüme gelişme geriliği
• İki dil konuşulması, sağ el- sol el kullanılması gibi çatışma yaratan durumlar
• İşitme kayıpları, işitmenin algılanması bozuklukları.
• Dil bağı, yarık damak-dudak gibi ağız içi problemleri
• Otizm, zekâ geriliği yapan hastalıklar
• Psikososyal uyaran eksikliği
• “Üzerine titrenen çocuk”; çocuğa konuşma fırsatının verilmemesi

admin

See author's posts