Çocuklarda Diyabet (Şeker Hastalığı)

Genellikle yetişkin hastalığı olarak bilinse de son dönemlerde, konuyla ilgili farkındalığın da artmasıyla, çocuklarda da tespit edilebiliyor.

Diyabet; Tip1 ve Tip 2 olarak ikiye ayrılıyor. Eskiden “insülin bağımlı diyabet” olarak adlandırılan Tip 1 diyabet hastalığında kan dolaşımındaki şekerin dokulara girişini sağlayan insülin hormonunun üretildiği pankreas hücrelerinde hasar söz konusu oluyor.Tip 2 diyabet ise, dokuların insülin hormonuna karşı duyarsızlaşması, bu nedenle kan dolaşımındaki şekerin dokulara girememesi sonucu oluşuyor.

Çocuklarda Şeker Hastalığına Ne Sebep Olur?

Tip 1 diyabetin nedeni

Tip 1 diyabet, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanır. Diyabete genetik yatkınlığı olan bir kişi, çevredeki bir tetikleyici ile temas ederse diyabet gelişebilir.

Diyabet tetiklenirse, normalde bizi enfeksiyondan koruyan vücudun bağışıklık sistemi, pankreastaki beta hücreleri adı verilen insülin üreten hücrelere saldırmaya başlar. Bağışıklık sistemi beta hücrelerini yok etmeye başlayarak insülin üretiminde azalmaya neden olur. Tüm beta hücrelerinin yok edilmesi birkaç haftadan birkaç yıla kadar sürebilir. Beta hücrelerinin yüzde 90’ından fazlası yok edilene kadar diyabet belirtileri ortaya çıkmaz. Bu, diyabet semptomları ortaya çıkana kadar bir kişinin diyabet geliştirip geliştirmediğini söylemenin zor olduğu anlamına gelir. 

Tip 2 diyabetin nedeni

Tip 2 diyabet, diyabetin en yaygın şeklidir (diyabetin yüzde 80 ila 90’ı) ve esas olarak yaşlıları etkiler. Ancak, tip 2 diyabet tüm dünyada çocuklarda ve gençlerde daha yaygın hale gelmektedir. Tip 2 diyabet geliştirme eğilimi kalıtsaldır, ancak aynı zamanda çevresel faktörlere de bağlıdır. Tip 2 diyabet almak için en önemli risk faktörü fazla kilolu olmaktır (obezite). Fazla kilolu olmak genellikle yeterli fiziksel aktivite yapmamak ve şeker, yağlar ve paket servis veya ‘hızlı’ yiyecekler gibi belirli yiyecek türlerini çok fazla yemek gibi yaşam tarzı faktörleriyle ilişkilidir.

Şeker Hastalığı Ne Kadar Sürer?

Her iki diyabet türü de yaşam boyu süren durumlardır. Tip 1 veya tip 2 diyabet teşhisi konulduktan sonra, çocuğunuz her zaman buna sahip olacaktır. Uzun vadeli riskler ve komplikasyonlar şu şekilde en aza indirilebilir:

• Kan şekeri seviyelerini mümkün olduğunca normal tutmak,
• Diyabet hakkında olabildiğince çok şey öğrenmek,
• İyi tıbbi bakıma sahip olmak,
• İyi aile desteği sağlamak,
• Sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmak.
• Tip 2 diyabet ömür boyu devam eden bir durum olsa da diyabetli kişi kilo verirse, fiziksel olarak aktif hale gelirse ve daha sağlıklı bir yaşam tarzına geçerse semptomlar azalabilir.

Belirtiler

Çocuklarda Diyabet (Şeker Hastalığı) Nedenleri Nelerdir?

İnsülin hormonunun dahil olduğu süreçlerdeki bozulmadan kaynaklanan diyabet, çocuklarda bir takım belirtilerle ortaya çıkıyor. Bunlardan bazıları:

• İdrar miktarındaki artış, yatak ıslatma
• Aşırı miktarda susama ve su tüketimi
• Ağız kuruması
• Aşırı açlık hissi
• Yorgunluk
• Kilo kaybı
• Sinirlilik hali ve depresyon

Bunlarla beraber, tedavi edilmeyen veya tedavisi aksayan diyabetli çocuklarda diyabetik ketoasidoz adı verilen, kan şekerinin aşırı yükselmesinden kaynaklanan bir tablonun yaratacağı bulgulara da rastlamak mümkün:

• Bilinç bulanıklığı veya kaybı
• Derin ve hızlı nefes alma
• Cilt kuruluğu
• Karın ağrısı
• Kusma
• Nefeste meyve veya aseton kokusu

Diyabetik ketoasidoz tablosu belirtilerinin ortaya çıkması halinde bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Tanı Yöntemleri

Çocuklarda Diyabet (Şeker Hastalığı) Tanısı

Diyabet kolaylıkla teşhis edilebilen bir hastalık değildir. Genelde aileler çocuklarında diyabet hastalığından şüphelenmedikleri için farklı sağlık sorunlarıyla doktora başvururlar.

Yapılan testler sonucunda çocuğun tokluk kan şekeri 200, açlık kan şekeri de 126 miligramın üzerinde çıkıyorsa, HbA1c testi hemoglobin A1c testi; son üç aylık dönemde ortalama kan şekeri seviyesinin tespit edilmesini sağlayan bir test) seviyesi %6, 5’in üzerindeyse hekim diğer bulguları da göz önünde bulundurarak çocuğa diyabet teşhisini koyabilir. Bu testler bazen birden fazla kez tekrarlanabilir.

Eğer hekimin istediği testler tanı koymak için yeterli değilse o zaman şeker yükleme testi denilen bir test yapılır. Bu test, çocuğa özel hazırlanmış bir sıvı içirilerek yapılmaktadır. Sıvı içiminden 2 saat sonra ölçümler yeniden yapılarak çocuğa net bir teşhis konulabilir.

Tedavi Yöntemleri

Çocuklarda Diyabet (Şeker Hastalığı) Tedavisi

Dünyada birçok ülke çocuklarında görülen diyabet, son zamanlarda ülkemizde de en çok görülen çocuk hastalıklarının başında gelmektedir.

Çocuklarda gelişen şeker hastalığı iyileştirilebilen bir hastalık değildir. Bu yüzden çocuğun ömür boyu dikkat etmesi ve hastalıkla ilgili önlemler alması gerekmektedir.

Genellikle Tip 1 diyabete sahip olan çocuklar için insülin tedavisi öngörülmektedir. Fakat, bununla beraber, hekim tarafından uygun görülen bir ilaç tedavisine de başlanabilir. Tedavi ile birlikte çocuğun yaşam standartlarına da paralel olarak beslenme değişikliği ve düzenli egzersiz yapılması önerilmektedir.

Yine, Tip 2 diyabet tedavisi de Tip 1’in tedavisi ile aynı yöntemleri izleyebilir. Çocuğun insülin direncini kontrol altına alabilmek için beslenme düzeninin değiştirilmesi ve düzenli egzersizler tavsiye edilmektedir.

Özellikle insülin kullanan hastaları olmak üzere diyabet hastalarının hekimlerin tavsiye edeceği şekil ve sıklıkta ev ortamında kan şekeri takibi yapmaları ve belirli periyodik aralıklarla muayeneye gelmeleri de hastalığın kontrol altına alınmasında oldukça önemli.

Periyodik takipler diyabet hastalarında, toplumun geri kalanına göre sık görülen böbrek ve göz hastalıkları için rutin kontrollerin yapılması açısından da büyük önem taşıyor.

admin

See author's posts