0-6 Yaş Çocukların Fiziksel Gelişimi Nasıl Olmalıdır?

Çocuğun Fiziksel Gelişim Dönemleri

Fiziksel gelişim anne karnında başlar ve doğumdan sonra hızlanarak devam eder. Fiziksel gelişim büyük ve küçük kasların gelişimini, çocuğun hareket kabiliyetlerinin artmasını kapsayan bir alandır. Bebek dünyaya belirli refleksler kazanmış olarak gelir ve ilk yıllarda hareket kabiliyetinin çoğunu bu refleksler oluşturur, zamanla bazı refleksler yok olurken kasların ve sinir sisteminin gelişmesi ve beden hakimiyetinin artması ile istemli hareket becerileri de artar.

Fiziksel gelişim ince ve kaba motor becerilerinin gelişimine bağlıdır. Kaba motor çocuğun büyük kas gruplarını kullanarak hareket etme becerisidir. Yürümek, koşmak, zıplamak ve bisiklet sürmek kaba motor becerilerdir. İnce motor becerilerse küçük kas gruplarını, el ve parmakları kullanarak yapılan hareketleri kapsar. Küçük nesneleri tutup bir kutuya atmak, resim çizmek, yazı yazmak, düğme iliklemek ve ayakkabı bağcığı bağlamak ince motor becerilerdir.

Her gelişim alanında olduğu gibi fiziksel gelişimin de sağlıklı devam edebilmesi için bebek ve çocuğa doğru zamanda doğru uyaranların, doğru aktivitelerin sunulması gerekir. Fiziksel gelişimin doğru şekilde desteklenebilmesi için bebek ve çocuktan hangi yaşta hangi becerilerin beklenmesi gerektiğini bilmek önemlidir. Her çocuğun gelişim seyri kendine özgü olsa da fiziksel gelişimin belirli bir seyri vardır.

Aşağıdaki tablodan 0-6 yaş fiziksel gelişim seyrini takip edebilirsiniz.

0 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Sırt üstü yatırıldığında başını yana döndürebilir.

– Başını dik tutamaz.

– Sırt üstü yatarken, elleri ve kolları hareketlidir

1 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Sırt üstü yatarken başını sağa sola çevirebilir.

– Karın üstü yatarken çok kısa süre başını kaldırabilir.

– Avucuna konan nesneyi yakalama refleksi güçlüdür.

2 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Karın üstü yatırıldığında başını sağa sola döndürebilir.

– Sırt üstü yatarken bacaklarını kısa süre yukarıda tutabilir.

3 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Dirsek ve kollarından destek alarak başını ve omuzlarını yerden hafifçe kaldırabilir.

– Başını ve sırtını daha uzun süre dik tutabilir

4 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Sırt üstü yatarken sağa sola dönebilir.

– Sırt üstü yatarken kollarını yana açabilir, göğsünün orta yerinde birleştirebilir. Hareketlenen el ve kollarıyla oynar, onları seyreder, seyretmekten keyif alır.

– Karın üstü yatarken ellerine ve dirseklerine dayanarak, başını, omuzlarını ve sırtını yerden kaldırabilir, bir süre böyle durabilir.

– Yakınında duran bir nesneye ulaşmak için uzanabilir.

– Başını daha uzun süre dik tutabilir.

5 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Karın üstü sağa sola dönebilir, ileri geri hareket edebilir.

– Kucakta ve mama sandalyesinde destekle oturabilir.

– İçinde az süt olan biberonu iki eliyle kavrayabilir.

6 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Gitmek istediği yere sürünerek gitmeye başlayabilir. Yatağının içinde sürünerek yer değiştirir.

– Koltuk altından tutulduğunda ayağa kalkmaya çalışabilir.

– Biberonu iki eliyle kavrayıp kendi başına süt içebilir.

7 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Karın üstü, elleri ve dizleri üzerinde durup, emeklemeye benzer ileri geri hareketler yapabilir.

– Küp oyuncağı veya şekeri parmaklarını kullanarak tutup alabilir.

– Hiçbir destek olmadan bir süre oturabilir.

– Masa, koltuk gibi mobilyalardan destek alarak oturur pozisyondan ayağa kalkabilir. Ayağa kalktığında uzun süre dengesini koruyamaz ve sıklıkla düşer.

8 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Sırt üstü yatarken oturur pozisyona geçebilir.

– Kendisine yuvarlanan topu bazen de olsa yakalar.

– Emekleyebilir.

– Tutunarak bir süre ayakta durabilir, tutunduğu mobilyanın etrafında tutunmaya devam ederek dolaşabilir.

– Baş ve işaret parmağını nesneleri tutmak için daha ustaca kullanır.

– Önüne koyan lokmaları iki parmağıyla tutup ağzına götürebilir.

– El kasları güçlenmiştir nesneleri sıkıca tutar, elinden almak zordur.

9 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Yatarken bir taraftan diğer tarafa dönebilir.

– 5-10 dakika desteksiz oturabilir.

– Kendisine yuvarlanan topu yakalayıp, yuvarlayarak geri atabilir.

– Bir süre tutunmadan ayakta durmayı başarır.

– Tutunarak adım atabilir, sıralayabilir.

10 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Süratle emekleyebilir.

– Elleri tutulduğunda adım atabilir.

– Çömelip kalkabilir.

– Düğmelere basabilir.

11 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi

– Küçük nesneleri bir kaba doldurabilir.

– Dökerek de olsa kendi kendine yemek yemeye çalışır.

– Tek elinden tutulduğunda yürür.

1 Yaş Çocuğunun Gelişim Özellikleri

– Emekleyerek merdiven çıkabilir.

– Uzun süre oturabilir.

– Kalın kitap sayfalarını çevirebilir.

– Kaşığı kendi kendine kullanmaya çalışır.

– Kalem ve boyaları tutup kağıdı çizebilir.

13-15 Ay Bebeğin Fiziksel Gelişimi

– Yürümeye başlar.

– Nesneleri, küpleri üst üste koyabilir.

– Geometrik şekilleri uygun deliklerden atabilir.

– Halkaları çubuğa geçirebilir.

16-18 Ay Bebeğin Fiziksel Gelişimi

– Yürümekte ustalaşmıştır.

– Yürürken elinde bir şeyler taşıyabilir.

– Merdiven çıkabilir.

– Alçak mobilyalara tırmanabilir.

19-21 Ay Bebeğin Fiziksel Gelişimi

– Koşmaya başlayabilir.

– Geri geri yürüyebilir.

– Boyunun yettiği çekmece ve dolapları açıp kapatabilir.

22-24 Ay Bebeğin Fiziksel Gelişimi

– Hızlı koşar.

– Merdivenleri tek başına inip çıkabilir.

– İki ayağı üstünde zıplar.

– Tutunarak tek ayak üstünde durabilir.

– 3 tekerlekli bisiklete biner.

– Yemekte çatal kaşık kullanabilir.

– 4-5 küpten kule yapabilir.

2-3 Yaş Çocuğunun Fiziksel Gelişim Özellikleri

– Tek ayak üzerinde bir süre durabilir.

– Salıncakta kendi kendine sallanabilir.

– Ayağıyla topa vurabilir.

– İleri doğru zıplayabilir.

– Çizgi ve yuvarlak kopya ederek kendisi çizebilir.

– Makas kullanabilir.

3-4 Yaş Çocuğunun Fiziksel Gelişim Özellikleri

– Yürürken ve koşarken ani yön değiştirebilir.

– Kalemi daha düzgün tutmaya başlar.

– Öne doğru takla atabilir.

– Ard arda bir kaç kere zıplayabilir.

– Tek ayak üstünde zıplayabilir.

4-5 Yaş Çocuğunun Fiziksel Gelişim Özellikleri

– Çizgi üzerinde dengesini kaybetmeden yürüyebilir

– Top sektirebilir.

– Kendisine atılan topu yakalayabilir.

– Seksek oynayabilir.

– kare, üçgen, daire gibi şekilleri çizebilir.

– Ayakkabısının bağcığını bağlayabilir.

– Elbiselerini kendisi giyip çıkarabilir.

– Düğme ilikleyebilir.

5-6 Yaş Çocuğunun Fiziksel Gelişim Özellikleri

– İki tekerlekli bisiklet kullanır, paten kayar.

– İp atlar.

– Alçak bir engelin üstünden atlayabilir.

– Rahatlıkla takla atar, amuda kalkar.

– Hedefi vurma oyunlarında hedefi tutturabilir.

– Hareketli cisimlere isabetli vurabilir.

– Kalemi doğru tutar.

– Sınırları taşırmadan boyar.

– Harfleri bakarak yazabilir.

– Makasla karmaşık şekilleri keser, hamura şekiller verebilir.

– İki elini bağımsız kullanabilir.

---

Yazar

Psikolog Fatma Hazal SARI