Sınava Hazırlanan Çocuğuma Nasıl Davranmalıyım
Sınava hazırlanan bir çocuğa destek olmak hem onun başarısı hem de ruh sağlığı için çok önemlidir. Bu süreçte dikkat edebileceğiniz temel yaklaşımları aşağıda sizin için özetledim:
1. Koşulsuz Sevgi ve Destek:
- Değerini Sonuca Bağlamayın: Çocuğunuzun gözünüzdeki değerinin sınav sonucuyla ölçülemeyeceğini net bir şekilde ifade edin ve hissettirin. “Sınav sonucu ne olursa olsun sen bizim için çok değerlisin” mesajını verin.
- Güven ve İnanç: Başaracağına inandığınızı, ancak asıl önemli olanın çabası olduğunu vurgulayın. Başarı ya da başarısızlık yerine gösterilen çabaya odaklanın.
- Alternatifleri Konuşun: Sınavın tek yol olmadığını, her sonuca karşı alternatiflerinizi birlikte değerlendirebileceğinizi söyleyin. Bu, üzerindeki baskıyı azaltır.
2. Baskı ve Kaygıyı Azaltma:
- Kıyaslamadan Kaçının: Çocuğunuzu kesinlikle başkalarıyla (kardeşi, arkadaşı, hatta kendinizle) kıyaslamayın. Her bireyin kapasitesi ve ilerlemesi farklıdır.
- Zorunluluktan Uzak Durun: “-melisin, -malısın” gibi zorunluluk ifade eden (“Matematikten full çekmelisin”, “Mutlaka kazanmalısın”) cümlelerden kaçının. Bu tür ifadeler kaygıyı artırır.
- Kendi Kaygınızı Yansıtmaktan Kaçının: Sizin yaşadığınız kaygı ve heyecanı çocuğunuza yansıtmamaya çalışın. Sakin ve destekleyici bir rol model olun.
- “Ders Çalış” Yerine “Destek Ol”: Sürekli “Ders çalış” demek yerine, “Nasıl daha verimli çalışmana yardımcı olabiliriz?”, “Bizden bir isteğin var mı?” gibi yapıcı yaklaşımlar sergileyin. Ne zaman ve ne kadar çalışacağına kendisinin karar vermesine izin vererek sorumluluk bilincini pekiştirin.
3. Dengeli Bir Ortam Sağlama:
- Fiziksel İhtiyaçlar: Dengeli beslenme, yeterli uyku ve sessiz bir çalışma ortamı gibi temel koşulları sağlamasına yardımcı olun.
- Sosyal Hayatı Kısıtlamayın: Sadece ders konuşulan bir ev ortamı yaratmayın. Evdeki tek konunun sınav olmamasına dikkat edin. Stresi azaltacak, motive edecek aktiviteler (kısa gezintiler, hobiler) için ona zaman tanıyın.
- Mükemmeliyetçi Olmayın: Gerçekçi olmayan ve mükemmeliyetçi beklentilerden uzak durun. Başarı ve başarısızlıktan çok, çabasını takdir edin.
4. İletişim Kurma:
- Dinleyin ve Empati Kurun: Kaygılarını, sıkıntılarını ve ergenlik dönemi zorluklarını dinleyin, anlamaya çalışın. Duygularını kabul edin (“Heyecanlanman çok normal, anlıyorum”). “Heyecanlanacak ne var ki?” gibi ifadelerden kaçının.
- Odak Noktası Duyguları Olsun: Sınavdan çıktığında hemen “Sınavın nasıldı?” yerine, öncelikle “Nasılsın?” diye sorarak onun duygularına odaklanın.
- Çocuğunuza karşı sabırlı olun. Ergenlik döneminden kaynaklı -karşı gelme- ve -baş kaldırıları- bireysel algılamayın. Kendinizin de bu dönemden geçtiğinizi ve bu dönemin ömür boyu sürmeyeceğini ancak çocuğunuzun kendi kimliğini bulması konusunda belirleyici olduğunu unutmayın.
Unutmayın ki sınavlar geçicidir, ancak çocuğunuzla kurduğunuz sağlıklı ve sevgi dolu ilişki kalıcıdır. Bu zorlu süreçte onun en büyük destekçisi olmak, uzun vadede kişisel gelişimine de büyük katkı sağlayacaktır.
